LIGGING
Caiza D ligt verborgen aan de zuidoostelijke rand van de ruige Boliviaanse altiplano (hoogvlakte), die deel uitmaakt van het Andesgebergte. Het plattelandsdorp ligt op een hoogte van 3.200 meter en wordt onder andere geflankeerd door de rivier Rio Caiza. De gemeente maakt deel uit van de provincie José María Linares en ligt zo’n 60 kilometer ten zuiden van de mijnstad Potosí. Caiza D is het centrum van een gebied dat bijna zo groot is als West-Vlaanderen.
LIEVE CLAEYS, OF HOE HET BEGON
We schrijven 1960. Lieve Claeys is directrice met lesopdracht in het “Zandschooltje” (Zuidlaan) in Blankenberge maar wil een nieuwe uitdaging aangaan in de derde wereld. Na een lezing van Tine Ruysschaert en haar man over de schrijnende armoede in Bolivia staat haar besluit vast: daar moet ze heen.
De reis is lang; bijna anderhalve maand is ze onderweg. Per schip vertrekt ze vanuit Le Havre, via Noord-Spanje, Cuba en het Panamakanaal naar Peru. Vanuit La Paz brengt de trein haar uiteindelijk in Potosí. Daar zet ze ze zich drie jaar in voor de mijnwerkers die in onmenselijke omstandigheden moeten werken.
In 1963 wordt ze door de bisschop van Potosí gevraagd om samen met de Waalse priester Jacques Maistriaux aan de wederopbouw van Caiza D en zijn landelijke normaalschool te werken. In eerste instantie wordt vooral ingezet op het voorzien van degelijk onderwijs maar ook talloze andere initiatieven, o.a. op vlak van infrastructuur en sanitair, worden algauw aangevat.
Om het werk van Lia en Padre Santiago Mestrio (zoals de Belgen door de Boliviaanse bevolking genoemd worden) financieel te ondersteunen worden in 1963 twee feitelijke verenigingen opgericht - in Blankenberge en Beauraing - die in 1976 samensmelten tot de vzw SOS CAIZA. Na meer dan 50 jaar streeft deze vzw nog steeds hetzelfde doel na: een beter leven voor de indiaanse plattelandsbevolking (campesinos) in Caiza D.
HOE HET VERDERGING
Padre Santiago (rechts op de foto) wordt directeur en administrator van de normaalschool (la Escuela Normal Rural “Jodé David Berrios”) en de oefenschool (lager onderwijs). Lieve bereddert het dagelijkse leven in het parochiehuis en haalt de kinderen van straat door het oprichten van een voorbereidend jaar (Collegio Secondario “Pablo Sexto”) op de normaalschool.
In 1971 komt Irène Vanhaverbeke (foto midden) op vraag van Lieve het project versterken. Net als Lieve († 2009 in Caiza) en Padre Santiago († 1991 in Caiza) zou Irène († 2010) zich voor de rest van haar leven inzetten voor Caiza. Ook andere vrijwilligers spannen zich in voor de levenskwaliteit en het opleidingsniveau van de bevolking van Caiza D.
De onderwijsmogelijkheden in Caiza worden steeds uitgebreider: vanaf 1979 kunnen leerlingen er de volledige opleiding secundair onderwijs volgen. Eind 1979 studeert dan ook de eerste “Promoción” van het college af. De schoolstructuur in Bolivië is tegenwoordig de volgende: 2 jaar kleuterklas, 6 jaar lager onderwijs en 6 jaar secundair onderwijs; erg gelijklopend dus met het systeem dat we in België kennen.
Caiza ontwikkelt zich met rasse schreden; we zetten een paar hoogtepunten op een rijtje.
1983 | inhuldiging van de nieuwe collegegebouwen
1993 | een nieuw internaatgebouw voor de jongens
1993 | Anne Sanders versterkt de ploeg; het weeshuis "El Hogar" wordt haar levenswerk
1996 | Lieve wordt gemeenteraadslid in Caiza
1997 | ook de meisjes krijgen een nieuw internaatgebouw
2003 | computers doen hun intrede in het college
2004 | start project overdekking van het sportterrein (1766 m²) onder leiding van een oud-student, burgerlijk ingenieur en hoogleraar aan de universiteit
2006 | heropening van de normaalschool na bijna 7 jaar sluiting
2006 | Padre Julian Quispe-Espinoza wordt pastoor van Caiza
2006 | bezoek van de voorzitter van de senaat Santos Ramirez (oud-leerling van het college)
2007 | de provincie West-Vlaanderen kent een werkingssubsidie van €12.500 toe om de lagere school in Caiza te renoveren, uit te breiden en beter uit te rusten
2007 | bezoek van president Evo Morales; ook in 2013 bezoekt hij Caiza
2008 | start van de asfaltering van de weg Cucho Ingenio – Caiza
2010 | in de lagere school worden vier nieuwe klassen in gebruik genomen
2010 | Ricardo Centellas, oud-leerling, wordt bisschop van Potosi
2012 | nieuwe gebouwen van de normaalschool worden ingewijd
2013 | bouw tinglado (overkapping) van de speelplaats van de lagere school. Deze overkapping moet bescherming bieden tegen de schadelijke UV-stralen op 3200 meter hoogte.
2016 | alle studenten van de Promoción 2015 slagen voor de toelatingsexamens aan de universiteit
2018 | wijziging sociale zetel van de vzw en nieuwe bestuurders
Een uitgebreider overzicht van de ontwikkelingen binnen het project SOS CAIZA is te vinden in onderstaand document:
Het boliviaanse Team
Caiza D kan vanzelfsprekend ook rekenen op een lokale equipe die alle initiatieven in goede banen leidt. De hoofdverantwoordelijke binnen de gemeenschap zelf (en de contactpersoon naar de vzw in België toe) is parochiepriester Padre Julián Quispe-Espinoza, zelf oud-leerling van het college in Caiza. De Padre wordt verder bijgestaan door:
- Ir. René Garcia (boekhouder-huismeester)
- Prof. Franco Mamani Ramírez (directeur college)
- Prof. Edmundo Choque Flores (directeur van de lagere school)
- Diak. Marco Antonio Choquerive (vertegenwoordiger parochie)
- Prof. Octavio Ibarra (vertegenwoordiger van de leerkrachten)
- Dhr. Marco Antonio Choque (vertegenwoordiger van de leerlingen)
- Mevr. Rosmery Anagua (vertegenwoordigster internaatsverantwoordelijken)
- Dhr. Dámaso Anagua (vertegenwoordiger van de arbeiders)
